అష్టకః :

 కతర స్త్వేతయోః పూర్వం దేవానా మేతి సామ్యతామ్‌ | ఉభయోర్ధావతో రాజన్త్సూర్యాచన్ద్రమసో రివ. 1

యయాతిః : అనికేతం గృహస్థేషు కామ వృత్తేషు సంయతః |

గ్రామ ఏవ వస న్భిక్షు స్తయోః పూర్వతరం గతః. 2

అప్రాప్య దీర్ఘ మాయుశ్చ యః ప్రాప్తో వికృతిం చరేత్‌ |

తప్యేత యది తత్కృత్వా చరే త్సోన్య త్తత స్తపః. 3

యద్వై నృశంసం త పథ్య మాహు ర్య స్సేవతే7ధర్మ మనర్థబుద్ధిః |

అర్థోప్యనీశ స్స తథైవ రాజం స్తదార్జవం స సమాధి స్త దార్యమ్‌. 4

అష్టకః : కేనాద్య హూతః ప్రహితోసి రాజ న్యువా స్రగ్వీ దర్శనీయ స్సువర్చాః |

కుత ఆగతః కతమస్యాం దిశి త్వ ముతాహోస్వి త్పార్థివం స్థాన మస్తి. 5

యయాతిః : ఇమం లోకం నరకం క్షీణ పుణ్యః ప్రవిష్ట ఊర్ధ్వం గగనా ద్విప్రకీర్ణః |

ఉక్త్వాహం వః ప్రపతిష్యా మ్యన న్తరం త్వరన్తి మాం బ్రహ్మణో లోకపా యే. 6

సతాం సకాశే తు వృతః ప్రపాత స్తే సఙ్గతా గుణవ న్తస్తు సర్వే |

శక్రాచ్చ లబ్ధో హి వరో మయైష పతిష్యతా భూమితలం నరేన్ద్ర. 7

అష్టకః : పృచ్ఛామి త్వాం మాప్రపత ప్రపాతే యది మే లోకాః పార్థివా స్సన్తి మే7త్ర |

యద్యన్తరిక్షే యది వా దివి స్థితాః క్షేత్రజ్ఞం త్వాం తస్య ధర్మస్య మన్యే. 8

యయాతిః : యావ త్పృథివ్యాం విహితం గవాశ్వం సహారణ్యౖః పశుభిః పక్షిభిశ్చ |

తావ ల్లోకా దివి తే సంస్థితా వై తథా విజానీహి నరేన్ద్రసింహ. 9

అషకః : తాం స్తే దదామి మా ప్రపత ప్రపాతే యే మే లోకా దివి రాజేన్ద్ర సన్తి |

యే చాన్తరిక్షే యది వా దివి శ్రితా స్తా నాక్రమ క్షిప్ర మమిత్రసింహ. 10

యయాతిః : నా స్మద్విధో బ్రాహ్మణో బ్రహ్మవిచ్చ ప్రతిగ్రహే వర్తతే రాజముఖ్య |

యథా ప్రదేయం సతతం ద్విజేభ్య స్తథా7దదం పూర్వ మహం నరేన్ద్ర. 11

నాబ్రాహ్మణః కృపణో జాతు జీవే ద్యా చాపి స్యా ద్ర్బాహ్మణీ వీరపత్నీ |

సోహం యదైవాకృత పూర్వం చరేయం వివిత్సమానః కిము తత్ర సాధు. 12

ప్రతర్దనః : పృచ్ఛామి త్వాం స్పృహణీయ రూప ప్రతర్ధనోహం యది మే సన్తి లోకాః |

యద్యన్తరిక్షే యది వా దివి శ్రితాః క్షేత్రజ్ఞం త్వాం తస్య ధర్మస్య మన్యే. 13

యయాతిః సన్తి లోకా బహవ స్తే నరేన్ద్ర అప్యేకైక స్సప్త సప్తా ప్యహాని |

మధుచ్యుతో ఘృతపృక్తా విశోకా స్తేనా న్తవన్తః ప్రతిపాలయన్తి. 14

ప్రతర్దనః : తాం స్తే దదామి మా ప్రపత ప్రపాతే యే మే లోకా స్తవ తే వై భవన్తు |

యద్యన్తరిక్షే యదివా దివి శ్రితా స్తానాక్రమ క్షిప్ర మపేతమోహ. 15

యయాతిః : న తుల్యతేజా స్సుకృతం కామయేత యోగక్షేమం పార్థివ పార్థివ స్సన్‌ |

దేవాదేశా ద్విపదం ప్రాప్య విద్వాం శ్చరే న్నృశంసం హిన జాతు రాజా. 16

ధర్మ్యం మార్గం చేతయానో యశస్యం కుర్యా త్తపోధర్మ మవేక్షమాణః |

న మద్విధో ధర్మబుద్ధి స్సదైవ కుర్యా దేవం కృపణం మాం యథాత్థ. 17

కుర్యా మపూర్వం న కృతం యదాన్యై ర్వివిత్సమానః కిము తత్ర సాధు |

బ్రువాణ మేవం నృపతిం యయాతిం నృపోత్తమో వసుమా నబ్రవీ త్తమ్‌. 18

ఇతి శ్రీమత్స్యమహాపురాణ శౌనకశతానీకసంవాదే చన్ద్రవంశానువర్ణనే

యయాతిచరితే యయాత్యష్ణకాదిసంవాదో నామైక చత్వారింశో7ధ్యాయః.

నలువది ఒకటవ అధ్యాయము

@xtísQNRPV²R…V ¸R…V¸R…W¼½ ¬sÈýÁV úxmsbPõLi¿Áƒ«sV: ""@¸R…Wù! „dsVLRiV ¿Ázmsöƒ«s ClLiLi²R…V „sµ³R…ª«sVVÌÁgRiVªyLRiVƒ«sV @Li»R½LjiORPQª«sVVƒ«s xmsLRiVlgi»R½Vò¿RÁVLi²R…V xqsWLSù ¿RÁLiúµR…ª«sVxqsVÌÁ ª«sLiÉÓÁªyLRiV. (BµôR…LRiVƒ«sV úxmsNSaRPxqs*LRiWxmsoÛÍÁ[) Hƒ«sƒ«sV C BµôR…LjiÍÜ[ Fsª«sLRiV ®ªsVVµR…ÈÁ ®µ…[ª«s»R½ÌÁ»][ ryª«sVùª«sVVƒ«sV F~LiµR…VµR…VLRiV?'' ¸R…V¸R…W¼½M ""gRiXx¤¦¦¦xqósVÌÁ ƒ«s²R…Vª«sVƒ«sVLi²T…¸R…VV gRiXx¤¦¦¦ª«sVVƒ«sLiµR…VLi²R…¬s ªy²R…Vƒ«sV NSª«sVª«sVVÌÁ¸R…VLiµR…V úxmsª«sLjiòÌýÁV ªyLjiƒ«s²R…Vª«sV ƒ«sVLi²T…¸R…VV BLiúµj…¸R…Vª«sVVÌÁ ¬súgRiz¤¦¦¦Li¿RÁVN]ƒ«sV¿RÁV úgSª«sVª«sVVÌÁ¸R…VLiµR…V ¬sª«szqsLi¿RÁV¿RÁV®ƒs[ xqsLiƒyùzqs¸R…VV\®ƒs ¸R…VVLi²R…Vªy®²…[ „dsLjiµôR…LjiÍÜ[ ª«sVVLiµR…VgS ®µ…[ª«s»y ryª«sVùª«sVVƒ«sV F~LiµR…Vƒ«sV. FsNRPV䪫s ª«s¸R…VxqsV= LSNRPVƒ«sõƒ«sV »R½F¡ª«sLi»R½V¬sª«sÛÍÁ ÒÁ„sLi¿RÁVªy²R…V ª«sVLji¹¸…VVNRP »R½xmsry=¿RÁLjiLi¿RÁ ƒ«sNRPäLRiÛÍÁ[µR…V. ª«s¸R…VxqsV= FsNRPV䪫sgS ª«sÀÁè¸R…VVƒ«sV µy¬sNTP „sLRiVµôðR…ª«sVVgS ƒ«s²R…V¿RÁVªy²R…V ª«sVlLi[ »R½xmsxqsV= ¿Á[zqsƒ«sƒ«sV úxms¹¸…WÇÁƒ«sª«sVV ÛÍÁ[µR…V. B»R½LRiVÌÁNRPV Ëص³R… NRPÖÁgjiLi¿RÁVƒ«sµj… @ƒ«sVxqsLji¿RÁLS¬s ª«sWLæRiª«sVV. @ƒ«sLóRi®ªs[Vµj…¹¸…W FsLRiVgRiNRP @µ³R…LRiøª«sVVƒ«sV AúaRPLiVVLiÀÁƒ«s ªy¬sNTP @LóRiª«sVV NRPW²R… zqsµôðj…LixmsµR…V. BÉíÓÁ úNRPWLRi»R½*ª«sVVƒ«sV @µ³R…LRiøª«sVVƒ«sV „s²T…ÀÁ ƒ«s²R…V¿RÁVÈÁ¹¸…[V ‡ÁVVÇÁÙ úxmsª«sLRiòƒ«sª«sVVcÀÁ»R½ò|qó^sLRiùª«sVVc |msµôR…ÌÁV ®ªsV¿RÁV胫sµj….'' @xtísQNRPV²R…V: LSÇØ! ¬dsª«so ¸R…VVª«sNRPV²R…ª«so? xmspÌÁª«sWÌÁÌÁV µ³R…LjiLiÀÁ¸R…VVƒyõª«so? ¿RÁW²R…ª«sVV¿RÁèÈÁgS ƒ«sVƒyõª«so. g]xmsö ª«sLRièxqsV= gRiÌÁªy²R…ª«so. BÉíÓÁ ¬sƒ«sVõ Fsª«sLRiV xmsÖÁÀÁ xmsLixmsgS ª«sÀÁè¼½„s? FsNRPä²T…ƒ«sVLi²T… ª«sÀÁè¼½„s? G µj…NRPV䃫sLiµR…V DLiµR…Vª«so? ¬dsNRPV xmsX´j…„s\|ms DLi²R…µR…gjiƒ«s róyƒ«sª«sVV GµR…LiVVƒ«s NRPÌÁµy?'' ¸R…V¸R…W¼½: ""®ƒs[ƒ«sV OUPQßáxmsoßáVù²R…\®ƒs ELôðRiQ*ÍÜ[NRPª«sVVƒ«sVLi²T…¸R…VV gRigRiƒ«sª«sVVƒ«sVLi²T…¸R…VV „sxqsLji®ªs[¸R…V‡Á²T… C ƒ«sLRiNRPÍÜ[NRPª«sVVƒ«s úxms®ªs[bPLiÀÁ¼½¬s. „dsVNRPV „dsVLRi²T…gjiƒ«s„s ¿Ázmsöƒ«s »R½LRiVªy»R½ ®ªsLiÈÁ®ƒs[ úNTPLiµj…NTP xms®²…µR…ƒ«sV. @µj…g][! ú‡Áx¤¦¦¦ø ®ªsVVµR…ÌÁgRiV ÍÜ[NRPFyÌÁVLRiV ƒ«sƒ«sVõ »R½LRi*|msÈíÁV¿RÁVƒyõLRiV. ƒ«slLi[Liúµy! ®ƒs[ƒ«sV ˳ÏÁW„sV »R½ÌÁª«sVV\|ms xms²R…ËÜ[ª«so¿RÁV xqs»`½ÇÁƒ«sVÌÁ ƒ«s²R…Vª«sV xms²R…Vƒ«sÈýÁVgS BLiúµR…V¬s ª«sÌÁƒ«s ª«sLRiª«sVV F~Liµj…¼½¬s. @ÛÉýÁ[ gRiVß᪫sLi»R½VÌÁgRiV „dsV @LiµR…LRi»][ xqsLigRi¼½ ƒyNRPV ÌÁÕ³ÁLiÀÁƒ«sµj…'' @xtísQNRPV²R…V: ""@¸R…Wù! úxmsFy»R½ª«sVVƒ«sLiµR…V xms²R…NRPVª«sVV. ¬dsª«so µ³R…LRiøQZOP[QQú»R½ »R½»R½òQ*ª«sVV ®ƒsLjigjiƒ«s ªy²R…ª«s¬s ƒyƒ«s„sVøNRP. ¬sƒ¯õNRPÉÓÁ úxmsbPõLi¿RÁV¿RÁVƒyõƒ«sV. ƒyNRPV ˳ÏÁWª«sVùLi»R½LjiORPQ µR…VùÍÜ[NRPª«sVVÌÁLiµR…V Fs¿RÁèÈÁ\®ƒsƒ«s ®ƒs[ƒ«sV @ƒ«sV˳ÏÁ„sLixmsµR…gjiƒ«s xmsoßáùÍÜ[NRPª«sVVÌÁV gRiÌÁªy?'' ¸R…V¸R…W¼½: ""LSÇÁúZaP[uîy! xmsX´j…„s\|ms g][ª«soÌÁV @aRP*ª«sVVÌÁV ALRißáùª«sVVÌÁgRiV xmsaRPVª«soÌÁV xmsORPVÌÁVƒ«sV FsLi»R½ ª«sLRiNRPVLi²R…Vƒ¯[ @Li»R½ ª«sLRiNRPV @ƒ«sV˳ÏÁ„sLixmsµR…gjiƒ«s xmsoßáùÍÜ[NRPª«sVVÌÁV ¬dsNRPV µR…VùÍÜ[NRPª«sVVƒ«sLiµR…V gRiÌÁª«so.'' @xtísQNRPV²R…V: ""»R½Liú²U…! ¬dsª«so úxmsFy»R½ª«sVVƒ«sLiµR…V xms²R…ª«sÌÁzqsƒ«s xms¬sÛÍÁ[µR…V. ƒyNRPV µR…VùÍÜ[NRPª«sVVƒ«sLiµR…V gS¬s @Li»R½LjiORPQª«sVVƒ«sLiµR…VgS¬s NRPÌÁ xmsoßáùÍÜ[NRPª«sVVÌÁ¬sõ¸R…VV ¬dsNRPV B¿RÁVè¿RÁVƒyõƒ«sV.'' ¸R…V¸R…W¼½: ""ú‡Áx¤¦¦¦ø®ªs[»R½ò¸R…VgRiV úËØx¤¦¦¦øßáV²R…V »R½xmsö ƒy (ª«sVƒ«s) ª«sLiÉÓÁªy²R…V µyƒ«sª«sVVƒ«sV úxms¼½úgRiz¤¦¦¦LixmsLSµR…V. @µj…NSNRP ®ƒs[ƒ«sV FsÈýÁV FsÈýÁV µyƒ«sª«sVV ¿Á[¸R…Vª«sÛÍÁƒ¯[ @ÈýÁV BLi»R½NRPV xmspLRi*ª«sVV µyƒ«sª«sVV ¿Á[zqs¸R…VVƒyõ®ƒs[ NS¬s úxms¼½úgRix¤¦¦¦®ªsVƒ«sõ²R…Vƒ«sV ¿Á[¸R…VÛÍÁ[µR…V. úËØx¤¦¦¦øßáV²R…V ú‡Áx¤¦¦¦ø®ªs[»R½ò »R½xmsö ª«sVlLiª«s*LRiVƒ«sVcúËØx¤¦¦¦øßá{qsòQû NS¬s ORPQ¼½òQû¸R…V {qsòQûNS ¬s \®µ…ƒ«sùª«sVV»][ µyƒ«sª«sVV úgRiz¤¦¦¦LixmsLSµR…V. „s®ªs[NRPª«sLi»R½V²R…\®ƒs ¸R…VVLi²T…¸R…VV Bµj…ª«sLRiZNPƒ«sõ²R…Vƒ«sV ¿Á[¸R…V¬s xms¬s¬s ®ƒs[¬sxmso®²…ÈýÁV ¿Á[¸R…VVµR…Vƒ«sV? Bµj… G„sV ËØgRiVgS ƒ«sVLi²R…Vƒ«sV?'' úxms»R½LôRiƒ«sV²R…V: ""LSÇØ! ƒy }msLRiV úxms»R½LôRiƒ«sV²R…V. ¬dsª«so ª«sVƒ¯[x¤¦¦¦LRiLRiWxmso²R…ª«so. µ³R…LRiøQZOP[QQú»R½ »R½»R½òQ*ª«sVV ®ƒsLjigjiƒ«sªy²R…ª«so. ƒyNRPV @Li»R½LjiORPQª«sVVƒ«sgS¬s µR…VùÍÜ[NRPª«sVVƒ«sgS¬s @ƒ«sV˳ÏÁ„sLixmsµR…gjiƒ«s xmsoßáùÍÜ[NRPª«sVVÌÁV gRiÌÁªy? ¿ÁxmsöVª«sVV.'' ¸R…V¸R…W¼½: ""LSÛÇÁ[Liúµy! ª«sVµ³R…Vª«soƒ«sV úxqs„sLi¿RÁVƒ«s„s¸R…VV ®ƒs[¼½»][ »R½²T…zqsƒ«s„s¸R…VV a][NRPLRiz¤¦¦¦»R½ª«sVVÌÁVƒ«sgRiV @ƒ«sLi»R½ÍÜ[NRPª«sVVÌÁV IN]äNRPäÉÓÁ G®²…[zqs µj…ª«sùµj…ƒ«sª«sVVÌÁV @ƒ«sV˳ÏÁ„sLixmsµR…gjiƒ«s„s NRPÌÁª«so. @„s @¬sõ¸R…VV ¬ds\ZNP FsµR…VLRiV ¿RÁW¿RÁV¿RÁVƒ«sõ„s.'' úxms»R½LôRiƒ«sV²R…V: ""»R½Liú²U…! ¬dsª«so „s®ªs[NRPaSÖÁ„s. ¬dsª«so úxmsFy»R½ª«sVVƒ«sLiµR…V xms²R…ª«sÌÁµR…V. ƒyNRPV @Li»R½LjiORPQª«sVVƒ«sLiµR…VgS¬s µR…VùÍÜ[NRPª«sVVƒ«sLiµR…VgS¬s Dƒ«sõ ÍÜ[NRPª«sVVÌÁ¬sõ¸R…VV ¬dsNRPV B¿RÁVè¿RÁVƒyõƒ«sV.'' ¸R…V¸R…W¼½: ""¾»½[ÇÁaS+ÖÁ¸R…VgRiV ªy²R…V »R½ƒ«sNRPV ryÉÓÁªy²R…gRiV ¾»½[ÇÁaS+ÖÁƒ«sVLi²T… xqsVNRPX»R½ª«sVVƒ«sV úxms¼½úgRiz¤¦¦¦LixmsLSµR…V. LSÇÁÙ LSÇÁÙƒ«sVLi²T… @»R½¬s ¹¸…WgRiZOP[Qª«sVª«sVVÌÁƒ«sV »yƒ«sV {qs*NRPLjiLixmsLSµR…V. ®µ…[ª«s»R½ÌÁ A®µ…[aSƒ«sVryLRiª«sVV „sxms»R½VòÌÁ\®ƒsƒ«s F~LiµR…ª«s¿RÁV胫sVNS¬s „s®ªs[NTP¸R…VgRiV LSÇÁÙ ¬sLiµR…ùª«sVgRiV xms¬s¬s ¿Á[¸R…VLSµR…V. µ³R…LRiøQùª«sVgRiV ª«sWLæRiª«sVVƒ«sV NUPLjiòúxmsµR…ª«sVgRiV ª«sWLæRiª«sVVƒ«sV FsLjigji µ³R…LRiøxmnsÌÁª«sVVƒ«sV F~LiµR…g][Lji »R½xmsxqsV=®ƒs[ ¿Á[¸R…Vª«sÛÍÁƒ«sV NS¬s ƒyª«sLiÉÓÁ µ³R…LRiøÇìÁÙ²R…V FsÉíÓÁ xqsª«sV¸R…Vª«sVVƒ«sLiµR…Vƒ«sV ¬dsª«so ¿Ázmsöƒ«sÉíÓÁ µk…ƒ«sª«sVgRiV xms¬s¬s ¿Á[¸R…VLSµR…V. ®ƒs[ƒ«sV „s®ªs[NRPª«sLi»R½V²R…\®ƒs ¸R…VVLi²T… Bµj…ª«sLRiNRPV |msµôR…ÛÍÁª«sLRiVƒ«sV ¿Á[¸R…V¬s xms¬s¬s ¿Á[¸R…VVÈÁ G„sV ËØgRiVgS ƒ«sVLi²R…Vƒ«sV?'' @¬s BÈýÁV xmsÌÁVNRPV¿RÁVƒ«sõ ¸R…V¸R…W¼½»][ @xtísQNRPV¬s r¡µR…LRiVÌÁÍÜ[ ƒ¯NRP²R…gRiV ª«sxqsVª«sWƒ±s BÈýÁ®ƒsƒ«sV.

ఇది శ్రీమత్స్యమహాపురాణమున చంద్రవంశానువర్ణనమున యయాతి చరితమున

అష్టక ప్రతర్దనులు యయాతికి తమ పుణ్యలోకముల నిచ్చుటయను

నలువదియొకటవ అధ్యాయము.

Sri Matsya Mahapuranam-1    Chapters